jueves, 29 de septiembre de 2011

PEDRO DA FONDEIRA

No Boletín Oficial do Estado número 227, do 22 de setembro de 1975, insértase a Resolución da Jefatura Provincial de Carreteras de La Coruña pola que se publica a relación de aspirantes admitidos e excluidos no concurso-oposición libre e restrinxido para cubrir cinco prazas de Capataces de Cuadrilla vacantes na plantilla desa xefatura, así como o Tribunal que debía xulgar os exames, sinalando lugar, día e hora de comenzo dos mesmos.
En total, 46 aspirantes. Co número 13 da lista correspondente ao turno libre figura Pedro Manuel Sánchez Cao. Formaban o Tribunal Ramón Molezún Rebellón, Enxeñeiro xefe; Francisco Dapena Casal, Enxeñeiro de Camiños;  Eduardo Pérez Sanz, Enxeñeiro Técnico de obras Públicas e Eduardo Fernández de la Fuente, do Corpo Xeral Administrativo. A Pedro, home libre de supersticións, conxuros e meigallos, non lle afectou a fatalidade que tradicionalmente se lle atribúe ao número 13; superou as probas, que se celebraron ás 11 horas do día 11 de novembro (XI) de 1975 no Instituto Mixto de Zalaeta, e incorporouse profesionalmente ao mundo do asfalto, a sinalización vertical e horizontal, os entronques, a limpeza de cunetas, autorizacións de construcción de "tajeas", etc. nese mundo permaneceu ata a súa xubilación, creo lembrar que aló polo ano 1995.
Durante todos estes anos compatibilizou a dirección das cuadrillas de obras públicas coa axuda á súa irmá Pacita na atención da taberna da Fondeira (a de Ricardo), no lugar do mesmo nome, situado no cruce da estrada comarcal de Ordes a Lanzá (aquela que según un célebre médico da zona servía para encaixar as mandíbulas, según relata quen o experimentou en carne propia, o Xuiz de Paz, Jaime Lata) coa de Xanceda a As Travesas. A Fondeira era cita obrigada, especialmente os venres, para tomar as míticas tazas. E alí nos xuntábamos o que suscribe, Raúl Doval, Manolo Otero, Jaime Mata, Domingo Antonio Sánchez, Lino Concheiro, Antonio de Papucín, Valentín de Vitre?, Mendes, José Ángel Sánchez, Juan, Tito e Ángel da Caixa, Eudaldo, Eque, Suso da Fieiteira, e un largo etcétera, disfroitando da conversa e das partidas de tute e subastado, verificando a certeza da teoría da relatividade no ámbito do espazo-tempo. Pacita enchía o mostrador de cacahuetes e Pedro servía as tomas, participando activamente en toda-las rondas. Todos deixábamos a "calderilla" encima da barra, e taberneiros iban collendo os cartos según o seu propio criterio de ainidade pandilleira e prelación natural dos seus membros no turno de pagamento.
Alí temos comido sacos de percebes das Sisargas, camaróns e centolos de Cedeira, tortillas de chourizo, tortas de rixóns, caza maior e menor... Alí nos xuntabamos ao mencer para ir a cazar ó coto de Marcelino, en Vilasantar, máis dunha vez con escopetas prestadas e cans alleos. Alí voltabamos coas perdices e os faisáns para quentarnos ao lume da lareira ao anoitecer, e asar algún que outro chourizo ao espeto ou envolto nunha berza, no medio das brasas. Alí temos tocado a guitarra o Paxaro máis un servidor e cantado a dúo noltálxicos e harmoniosos boleros, mambos, bossa nova, rancheras... Alí matou e despezou Emilio da Ponte Aller o último porco que lle merquei a Pedro; un porco cebado con agarimo e sabiduría, moi superior a calquera "pata negra".
Sempre lembrarei as idas e vidas de Pedro a toda-las feiras do entorno -Ordes, Arzúa, Curtis, Teixeiro, Betanzos, Pontecarreira, Melide, Carballo...- e os intercambios que faciamos de semillas e plantas. "vou a Carballo, quere que lle traiga chícharos da marca asgrow? É o único sitio no que os encontro". "Vou o miércoles a Órdenes, se quere tráigolle un cento de repolo".
Hai escasamente tres meses preguntei por él "na de María José" e dixéronme que estaba delicado de saúde e que marchara coa súa irmá Pacita á casa dunha sobriña que vive en Castellón. La Voz de Galicia  anuncioume hai pouco que Pedro cruzou a fronteira desta vida o pasado día 25, aos 80 anos de idade. Non puden despedilo o día 27 no camposanto que arrodea a Igrexa do Divino Salvador de Xanceda, porque as circunstancias tiveronme retido o día enteiro en Betanzos. Nesa vila, moi preto da Igrexa de San Francisco, deixei pendurada no ar da rúa unha oración sentida e sinxela e a miña condolencia para a súa familia, especialmente para Pacita e Horacio, aos que espero poder abrazar persoalmente.
Sempre lembrarei a peculiar forma que tiña Pedro de expresarse figuradamente: canto mantén a fariña..., hai roupa tendida ao sol..., bota un pouco de xiada..., hai moita constipación..., menuda sinfonía tiña onte... Sempre o lembrarei plantando a verdura no pequeno horto exquisitamente cuidado e disposto; entrando na de María José, recén duchado e peinado, coa camisa planchada e limpa coma unha patena, ofrecéndose para facer calquera recado; xogando ao fútbol no prado de Raúl o día do Pilar, esmagado pola enorme humanidade de Suso da Fieiteira; tratando de poñer un punto de sensatez nos eventuales debates acalorados dos clientes; tomando unha copa de anís na romería da Mota; despedíndose ás nove da tarde-noite en punto, porque a cea o esperaba. E sempre lembrarei a gracia con que refería aquela anécdota (ou anedota, como diría Ricardo) vivida no cuartel, na Coruña, no que o Sarxento encargado da instrucción tiña que decirlles "jooo!" ós que chegaran das aldeas máis remotas , porque si lles decía "alto!" non entendían.
Foron moitos anos de convivencia desanfadada, sinxela e sincera, que forman parte desas sensacións ingrávidas, inmateriais pero sustanciais, que conforman a propia existencia. Un forte abrazo, vello amigo