martes, 20 de julio de 2010

BODAS Y OTRAS PERIPECIAS

El pasado sábado, a las siete de la tarde en el incoparable marco de la cuidadísima y florida ribera del pantano de Cecebre, bajo un sol de justicia, se casaban José Manuel y Lucía. Ofició la liturgia civil, con excelente talante y consolidada maestría mi buen amigo Pablo González. Exquisita la organización y el servicio y asombroso el saber estar de todos los invitados, sin excepción. La pareja bailó su valls con soltura y José Manuel demostró sobradamente que su larga etapa venezolana no sólo le dejó un peculiar acento cuando habla en castellano, sino también el dominio incuestionable del merengue. Como no podía ser menos saqué a bailar a la novia, aunque todavía no entienda por que se pararon todos para dejarnos solos y hacernos corro. Agradezco sinceramente los aplausos, la verdad es que jamás en mi vida había bailado con tanta brillantez un pasodoble. Y eso que Lucía me comentaba nerviosa mientras la conducía a la pista que no sabía bailar.
Estupendo el trío que animaba la fiesta, liderado por una chica de Oza dos Ríos, Aixa, que ya ha ganado el prestigioso Festival do Landro, en Viveiro. Fantástico el sonido, estupenda la armonía y fascinante la voz de Aixa, la cual, por otro lado, estaba increíblemente elegante: perfecto el maquillaje, las joyas, el recogido y el vestido negro que resaltaba su recientemente adquirido bronceado. Juan Carlos, el reverendo, como le llama Angélica, no paró de animar durante el baile y no paró hasta que, ya terminada la función, consiguió hacernos cantar a dúo y "a capella" a Aixa y a un servidor. Gracias de nuevo por los sinceros y calurosos aplausos.
Para rematar la jornada nos fuimos a Betanzos, que abandonamos, aún abarrotado de gente, a las seis y media de la mañana.

El domingo a las nueve partí para Moaña (quién me mandaría adquirir compromisos la mañana del domingo) y a la una y media del mediodía ya estaba en la sesión vermut de la tradicional Romería que sigue a las Fiestas de San Cristóbal de Enfesta.
Y es que los viejos roqueros, cuando no beben más que protocolariamente en los brindis, aguantan lo que le echen.
Le deseo toda la felicidad a esa simpática y querida pareja. Mucha suerte y larga vida juntos.

lunes, 19 de julio de 2010

MERECIDA HOMENAXE

O Museo do Pobo acolle a homenaxe a un dos nomes senlleiros da música tradicional galega

O recoñecemento público de hoxe ao gaiteiro Juan Bello Mallou -ás 12.30, no auditorio do Museo do Pobo Galego, en Santiago de Compostela-
FOTO: Xoán Ramón Marín

tendencias@elcorreogallego.es

Bello Mallou, nceu en 1925, en Casas Novas, Santiago. Aos 14 anos comeza a súa andaina como gaiteiro en festas e romarías, tocando por primeira vez nas festas de Santa María de Grixoa, como compoñente do grupo Os Enxebres. Refreixo das Casas Novas. En 1945, con 20 anos, ingresou na Agrupación Folclórica Cantigas e Agarimos, da que formou parte durante 56 anos, sendo a súa última actuación como gaiteiro no ano 2001. En Cantigas formou grupo con outros mestres da gaita e da música tradicional galega como Basilio Carril Fernández -integrante, canda el, dun dos máis recoñecidos dúos de gaitas de Galicia-. Acadou importantes premios musicais, entre eles a Medalla Marcial del Adalid da Real Academia de Belas Artes, e ten levado o son da súa gaita -nunha ocasión, en Ferrol, fíxoo á beira de Xavier Cugat-, aos principais escenarios de Europa e América.

Coñecín a Juan na época en que formei parte da Agrupación Cantigas e Agarimos, polo ano 1980. Sempre foi unha persoa especialmente apreciada por todos os componentes do grupo, debido á súa sencillez, desprovista completamente de vanidade ou soberbia; a súa honradez como músico e compañeiro; a bondade e tenrura do seu carácter, que transmite ó son extremadamente doce que caracteriza a súa peculiar forma de arrincar sentementos da cerna do buxo que bica e acariña.

Outra característica de Juan é que nunca desmerece a outras persoas. Recordo unha anécdota que demostra a discreción e natural diplomacia de Mallón:

Corría o ano 1980 e desde Barcelona o entonces director da Asociación Toxos e Xestas, Xosé Luis Foxo, despois Director da Real Banda de Gaitas da Diputación de Ourense, convocou un Concurso Nacional de Gaita Galega, na que casi todolos grupos que se inscribiron eran de Galicia.

Meus bos amigos e compañeiros de escola e de andanzas, Alejandro Cadarso e Manolo L. Outeiral, formaron un cuarteto e inscribíronse no concurso. A causalidade quixo que o responsable de tocar o bombo caera enfermo. Sin dudalo un segundo propúxenlles que me deran un curso intensivo e acelerado de tal instrumento e eu ocuparía o seu lugar. Así foi e o día previsto pola organización arrincamos cara Lugo, cidade na que se xuntaba un autocar coas bandas de A Coruña e Lugo con outro que traía ás de Ourense e Pontevedra. Juan Mallón iba co seu propio caurteto, en calidade de invitado de honra. Como atraccións para os entremeses do concurso viaxaban con nos Carlos Díaz "O Xestal" e o grupo "A Roda". Todo o viaxe foi unha constante demostración e intercambio de pezas de gaita. Lembro que o grupo Os Rosales, de Asados (Rianxo), facían a presentación dunha versión da Muiñeira de Chantada con armónicos en segunda; exhibía unha maxistral interpretación da Muiñeira anterga o mítico Francisco Paradela, que finou o pasado ano con máis de 100 anos de idade; igualmente viaxaba con nós o fabricante de gaitas Seivane, pai da famosa gaiteira Susana Seivane.

Nós, que xa coñecíamos a Juan de Cantigas e Agarimos, pedíamoslle a súa opinión sobre uns e outros gaiteiros e Juan destacaba unhas ou outras cualidades e peculiaridades de cada un deles. Nun momento dado preguntoulle Alejandro que lle parecía certo gaiteiro, sobre o que non tíñamos formada unha opinión clara. Juan dixo que non podía opinar sobre se era bo ou mal gaiteiro, porque nunca o vira tocar coa gaita afinada. Ironía elegante e discreta que define perfectamente o seu carácter sempre conciliador. Noraboa, querido amigo, seguirémoste escoitando de cando en cando no Mesón de Lermo.





viernes, 16 de julio de 2010

PRÓXIMOS EVENTOS


Hoxe non dispoño de moito tempo nin excesivas ganas de verquer sesudos pensamentos e intrincadas reflexións, polo que me limito a publicitar os últimos eventos previstos na programación medioambiental e sociocultural do Concello de Oza dos Ríos.

Boas ideas que manteñen vivo o pulso desta pequena sociedade.

miércoles, 14 de julio de 2010

INTIMO Y PERSONAL


Por invitación personal de mi buena amiga Pili, tuve el placer de acudir a la inauguración de la última de sus numerosas exposiciones.
Buen ambiente; estupendas las tapas, elegidas con buen gusto, y fantástico el cortador de jamón. Sólo me quedo con la curiosidad de saber de quién eran las piernas fotografiadas en muy distintas posturas y desde distintas perspectivas. Pili me dijo que eran de "la modelo", de modo que me quedé como estaba. Algún día lo descubriré. Te deseo mucho éxito en este camino ya largo del arte, tu arte, que un buen día comenzaste por libre con tanta ilusión, tanto tesón y tanto entusiasmo. Por cierto, estabas muy elegante vestida de largo, incluso me pareció que habías crecido. Lo que está claro es que la fotografía superior no la hiciste tú, se nota que es de aficionado. Besos de todos los que te apreciamos.



Breve reseña biográfica de Pilar Feás.

Nació hace unos años en Roubaix (Francia) y reside desde hace tiempo en Santiago de Compostela. Licenciada en Filología francesa.
Fotógrafa autodidacta en analógica y también en digital.
Alterna la fotografía con el diseño de joyas con plata, cuero y piedras preciosas.


Exposiciones:

Colectiva en la Facultad de Filosofía
Centro Social Cultural Monte do Gozo
Itinerante Expoart 2007, 2008 y 2009
Ateneo de Ferrol, 2009
Centro de Interpretación de Porto do Son
Concello de Negreira
Concello de Padrón
Centro Comarcal de Ordes
Centro Cultural Bertamiráns
Casa de Galicia de Valladolid
Carrousel del Museo del Louvre- París.

martes, 6 de julio de 2010

ORACIÓN POR JOSÉ MARÍA

Debo reconocer sin ambages que en Oza dos Ríos todo ha sido bueno para mí. Una de esas cosas buenas ha sido conocer personas de esa misma condición, con las que tengo ocasión de disfrutar a diario aunque sea tan sólo unos minutos. Las tertulias del mediodía en el Mesón Pacheco son un canto a la libertad y la alegría, momentos en los que disfrutamos de múltiples ocurrencias y curiosidades de la historia, la Historia, la música y la literatura; y de la boca de José María siempre cine, mucho cine. Súbitamente ha sido víctima de una gravísima dolencia que lo ha sumido en una feroz lucha por la vida. Hace escasos minutos me ha dicho su hija, María, que cada día de resistencia supone una leve y al mismo tiempo valiosísima esperanza.

Confieso haberme alejado más que menos de la fe, pero dejo aquí mi oración silenciosa, expresada en términos que sólo mi corazón conoce, como dejó escrito Mateo (6.5):

"Καὶ ὅταν προσεύχησθε οὐκ ἔσεσθε ὡς οἱ ὑποκριταί. ὅτι φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι, ὅπως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν". Y cuando ores, no seas como los hipócritas, porque ellos aman el orar en pie en las sinagogas y en las esquinas de las calles para ser vistos de los hombres; de cierto os digo que ya tienen su paga.

El mismo Mateo (21.22) pone en boca de Jesús las siguientes palabras: Y todo lo que pidiereis en oración, creyendo, lo recibiréis. Juan(14.14) utiliza palabras con semejante significado: Si algo pidiereis en mi nombre, yo lo haré.

Un abrazo, querido Chema, vuelve pronto. Mucho ánimo para María y Belén; bien sé que las adoras.

lunes, 5 de julio de 2010

CHINTO AMIGO

Encontrei esta reportaxe na hemeroteca de La Voz de Galicia, referente ó "Tío Chinto", que me complace reproducir. Súmome moi gustoso a reivindicación da súa memoria e o recoñecemento dos seus méritos.

O artículo está firmado por Gabriel Pérez Suárez, corresponsalía de Carballo, o 1 de outubro de 2005.


A foto pertence ao arquivo de Xan Fraga Rodríguez.


Chinto, un motor para el pueblo

Es mi intención dedicarle estas líneas a alguien que, de manera desinteresada, y a veces a cuenta de su peculio, puso todo su empeño en conseguir para el pueblo de Carballo que tan bien lo acogió unos centros de enseñanza estupendos, donde los niños y jóvenes de Bergantiños pudiesen cursar sus estudios hasta el preuniversitario, sin necesidad de tener que trasladarse fuera de la localidad. Ese insigne carballés de adopción con el que el pueblo de Carballo está en deuda, no es otro que Jacinto Amigo Lera, más conocido por el pseudónimo de Chinto de Carballo.

Natural de Portomouro

Fue Chinto un hombre que ya en su juventud apuntaba un don que le hacía despuntar allí donde estuviese y con quien se hallase. Tengo un vago recuerdo de cuando, allá por los años treinta se acercaba a Santiago desde su Portomouro natal para reunirse con una peña de amigos que lo tenían en gran estima.

Finalizada la guerra civil, Chinto, junto con su esposa Carmen Garagarza, se traslada a vivir a la capital de Bergantiños, fijando su domicilio en el número 8 de la calle Camiño Novo, al lado de donde, con el tiempo, abriría un comercio dedicado a la venta de calzado. Dada la faceta dialogante de este hombre, no tarda en introducirse en el seno de la sociedad carballesa, siendo, como lo había sido antes en Santiago, un asiduo concurrente a las tertulias que tenían lugar unas veces en el Casino y en ocasiones en su mismo negocio.

Por aquel entonces, y dada su carismática forma de comportarse, es nombrado juez municipal, cargo que ejerció con rectitud y siempre procurando avenir a los vecinos.

Al cabo de unos años, Chinto abandona el negocio del calzado y, aprovechando su amistad con el médico Pedro Abelenda, propietario de una mina de wolframio en Monte Neme, le propone a éste, previo canon estipulado entre ambos, el destajo del yacimiento. Acepta la oferta el doctor Abelenda y esto convierte a Chinto de Carballo en uno de los principales exportadores de tungsteno.

A consecuencia de este cambio producido en su vida, y por requerirlo el negocio minero, Chinto se ve obligado a a desplazarse con frecuencia a Madrid y asiduamente a A Coruña, ciudades ambas en las que pronto se hizo con buenas amistades.

Para su campechanía no existían obstáculos, y esto lo hacía ser querido por las personas de su entorno y particularmente por los vecinos de la villa. Todavía son añoradas por muchos aquellas fiestas del 17 de agosto, día de su onomástica, en las que cientos de personas acudían invitadas al chalé para degustar las pantagruélicas comidas-cena que, como buen anfitrión, compartía con el pueblo.

Chalé desaparecido

Por el chalé, hoy desaparecido bajo la piqueta de la especulación y la desidia de los gobernantes de turno, han pasado gentes de lo más relevante. La abierta y locuaz conversación que poseía Chinto, junto con su don de gentes eran la llave, para lograr la amistad de personas que en aquellos momentos ejercían altos cargos en el Estado.

En su casa, que recordemos, estuvieron de visita particular el capitán general Mohamed Ben Mizzian, los ministros Solís y Villar Palasí, el conde de Fenosa, el embajador de España en Estados Unidos, José de Lequerica; el banquero Fierro, directores generales, magistrados, artistas, empresarios... Chinto, con una habilidad especial, se aprovechaba, cuando era necesario, de estas relaciones para favorecer a su pueblo o ayudar a algún vecino.

El personaje tenía dos debilidades; el tiro de pichón y los automóviles. Chinto y su hermano Braulio, al que le faltaba un brazo, eran dos escopetas extraordinarias. Su fama de tiradores traspasaba las fronteras y era rara la competición pichonera en la que ellos no estuviesen presentes. Fueron copiosos los trofeos que adornaban sus vitrinas.

En cuanto a los automóviles, y pese a la restringida importación que regía en la época, siempre se las arreglaba para poseer uno o dos de las mejores, marcas. Un lujoso Hudson, un Pegaso deportivo regalo del general Mezzian, un Cadillac que le había comprado a Lequerica, Mercedes... Modelos hoy son fáciles de adquirir, pero que en aquellos momentos, sólo los privilegiados podían disfrutarlos.

Allá por los años cincuenta del siglo pasado, y ya en su madurez, Chinto vuelve a dar una prueba más del cariño que profesa al lugar que lo acogió. Fue el caso que un buen día llamó a su puerta una monja nativa, María Carracedo Viña a solicitar su ayuda para llevar a feliz término una idea que llevaba rumiando hacía tiempo y que no era otra que la de construir un centro de acogida y educativo para los hijos de los emigrantes y otros niños de la localidad.

Colegio de las Monjas

Nada más enterarse de las humanas intenciones, Chinto no sólo sancionó el proyecto, sino que además de ceder el terreno, ayudó económicamente para que, en 1958 se inaugurase el conocido como Colegio de las Monjas.

Otras obras a la que debe adjudicársele su autoría, y que son prueba de su denodado interés por la cultura, lo confirma la Escuela Hogar y el instituto Alfredo Brañas. Inaugurados después de ímprobos trabajos las clases en el curso 70-71, cuando Chinto era alcalde, ambos han sido, desde entonces, los faros cuyos destellos educativos alcanzaban varias comarcas de la Costa da Morte. El Alfredo Brañas fue el génesis de donde salieron renombrados médicos, abogados, jueces, ingenieros, biólogos, matemáticos, periodistas y otros profesionales que se han expandido por España y Europa.

En ocasiones, uno se para a escudriñar el nomenclátor de las calles de Carballo y se encuentra con que bastantes de ellas están asignadas a personas que, aunque famosas por haber destacado en algo a lo largo de su vida, poco o nada tuvieron que ver con la ciudad a la que la mayoría de ellos ni siquiera conocían.

Sin embargo, y he ahí la paradoja, pese a no haber nacido aquí, pero que residieron y formaron parte de la colectividad toda su vida, contribuyendo al desarrollo y engrandecimiento de la ciudad, se hallan, bien por negligencia o por culpa del olvido de quién o quiénes deberían de ser los primeros en tenerlos en cuenta, condenados al más reprochable ostracismo.





jueves, 1 de julio de 2010

OZA DOS RÍOS, NÚCLEO SOSTIBLE


O concello de Oza dos Ríos converteuse en Núcleo Sostible a finais do ano 2008, tras ser escollida a súa proposta de desenvolvemento sostibile de entre mais de 50 candidaturas de outros tantos concellos galegos. Tan só 10 concellos de todo Galicia teñen este recoñecemento. Naceu así o Plan Integrado de Sostibilidade Local do Concello de Oza dos Ríos.

En Galicia o proxecto de Núcleos Sostibles é impulsado dende a Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Infraestructuras, concretamente pola Dirección Xeral de Desenvolvemento e Paisaxe.

Das numerosas e diversas definicións que se teñen formulado sobre o que debe ser un desenvolvemento sostible, todas coinciden en dous criterios: equilibrio entre desenvolvemento socioeconómico e respecto polo medio ambiente, e preservación dos recursos fronte á súa degradación e/ou esgotamento. O Cumio da Terra de Rio de Janeiro adoptou estas premisas elaborando a Axenda 21, un programa de acción para este século que senta as bases dun modelo de desenvolvemento sostible como obxectivo global. Para cumprir estas expectativas a nivel mundial, propón a actuación a nivel local por ser a unidade política máis pequena e próxima ao cidadán, e onde éposible introducir asemade como criterio clave o consenso, que debe emanarda participación dos cidadáns, organizacións locais e empresas privadas. Xurde deste xeito a implantación da Axenda 21 Local como instrumento deplanificación que, asumindo a realidade de cada localidade e a través daparticipación cidadá, indique o camiño do desenvolvemento local pola vía dasostibilidade.

Miles de entidades locais teñen abordado este procedemento en todo o mundo, integrándose a cotío en asociacións ou programas de carácter supralocal, ou mesmo internacional (das Redes autonómicas de municipios aoInternational Council for Local Environmental Initiatives, ICLEI).

O Plan Integrado de Sostibilidade Local será o instrumento básico dedecisión nas actividades de goberno do concello, onde se sentarán as bases dun proxecto a longo prazo, definindo liñas de acción específicas que coordinen os recursos e esforzos provenientes das distintas Administracións públicas e das diversas áreas de goberno municipal para satisfacer todalas necesidades comúns, estruturais ou innovadoras. Para adaptar as súas propostas aos cambios e movementos no tempo, de acordo coas condicións políticas, económicas, sociais e tecnolóxicas de desenvolvemento, conterá indicadores de seguimento sobre os resultados, sempre contando coa participación dos axentes sociais e económicos.Os municipios ou entidades locais nos que se leva a cabo esta acción recibiron a denominación de “Núcleos de sostibilidade”.

Desde aquí quero felicitar a María Naveira, Técnica de Medio Ambiente, pola fantástica labor profesional que está a desenvolver no recentemente creado Departamento de Medio Ambiente.

Reproduzo un exeplo da seu orixinal enfoque dos diversos asuntos, referido, neste caso, á xestión de residuos:

Sexamos prácticos

Nos sucesivos apartados desta páxina tes información sobre os residuos que se están a recoller no Concello de Oza. Poderás informarte sobre qué debemos botar en cada contenedor, como se segregan os residuos e ónde están os puntos de recollida en Oza.

Poñamos por exemplo unha situación cotiá: "É mércores ás 13:15- hora do xantar en Oza. A Maruja véñenlle a comer os fillos. Hoxe toca caldo de repolo e tortilla pero a Secundino o repolo séntalle mal, así que Maruja faille uns chorizos no lume cunha berza e papel de alumnio. Secundino, que é o maior, gusta de tomar unha cervexa coa comida. Sin embargo Manolo é mais de viño, así que remata o fondo dunha botella que tiña aberta de fai dous días ¡non se vaia a perder!. En vinte minuto xa remataran de comer e mentres toman un café con galletas esperan a que den o Tempo na Galega para irse a traballar. Secundino, que dí que está a dieta, toma unhas mandarinas de postre. Mentres tanto Maruja aproveita para ir recollendo porque quere acabar rápido para ver tranquilamente Amar en tiempos revueltos. Dase conta de que no lume quedou un cacho de papel albal e pídelle a Manolo que que llo saque: quere a cinza limpa para ciscala pola leira, disque lle ven moi ben. Unha vez dito esto sale ó galiñeiro a darlle os restos de comida ás galiñas. Pola súa parte Manolo en lugar de coller o ferro da cociña colle o primeiro que lle cadra para sacar o trozo de papel alumínico de entre a cinza quente: unha percha de plástio que Maruja tiña pendiente de gardar. Ó sentarse de novo Manolo tira o vaso vacío de viño, que escacha no chan e Maruja, que viña de volta de darlle uns restos ós micos, bótalle un berro por patoso, por vago e porque lle destrozou una percha."

Os residuos que quedarían tras esta xornada serían os seguintes:

Restos de comida, Aceite de friti-las patacas, Servilletas de papel (é mellor usalas de tela, pero ese día estaban todas a lavar), Palillos, Papel de aluminio, Lata de cervexa, Botella de viño, Corcho da botella de viño, Caixa de cartón de galletas, Plástico dos paquetes de galletas, Pelas de fruta, Posos de café, Cinza contaminada de plástico, Percha da roupa medio esbandallada, Varredura da cociña, Trozos do vaso roto.

¿En qué contenedores deberías verter cada un dos residuos deste exemplo?

Si xa sabes a resposta: ¡¡NORABOA!! Eso é que estás ben informado. Pero ás veces dubidamos sobre ónde debemos botar cada cousa. Como ninguén nace aprendido, nesta páxina presentámosche algunhas recomendacións que poden soluccionar as túas dubidas: consulta a información sobre cada residuo nos seguintes apartados. (Atoparás a solución deste caso práctico no último deles).

Para comenzar dámosche unha pista: En Oza temos os seguintes tipos de recollida:

A) Contenedores na rúa:

+ IGLÚ VERDE + CONTENEDOR AZUL + CONTENEDOR AMARELO + CONTENEDOR GRIS-LARANXA OU VERDOSO + COLECTORES DE ACEITE DE COCIÑA

B) Contenedores en lugares e dependencias públicas

+ PILAS + ACEITE DE COCIÑA

C) Punto Limpo:

+ RESIDUOS PERIGOSOS (fluorescentes, aceite de motor, filtros, disolventes, produtos fitosanitarios, toner, pilas, baterías ...)

+ RESIDUOS NON PERIGOSOS (voluminosos, madeira, escombro, chatarra, electrodomésticos, ....)